(ਅਧੁਨਿਕ ਸਮੇਂ ਦੀ ਹਕੀਕਤ)
ਅੱਜ ਦਾ ਸਮਾਂ ਮੋਬਾਇਲ ਅਤੇ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਦਾ ਯੁੱਗ ਹੈ। ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਨੇ ਜਿੱਥੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਆਸਾਨ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ ਬਣਾਇਆ ਹੈ, ਉੱਥੇ ਇਸਦਾ ਗਹਿਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ‘ਤੇ ਵੀ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਮੋਬਾਇਲ ਮਨੁੱਖੀ ਜੀਵਨ ਦਾ ਅਟੁੱਟ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਮੋਬਾਇਲ ਹੁਣ ਸਿਰਫ਼ ਗੱਲ ਕਰਨ ਦਾ ਜ਼ਰੀਆ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਗਿਆ, ਇਹ ਸਾਡੀ ਦਿਨਚਰਿਆ ਦਾ ਅਹਿਮ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ।
ਮੋਬਾਇਲ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ: ਅੱਜ ਦੇ ਬੱਚੇ ਜਨਮ ਤੋਂ ਹੀ ਮੋਬਾਇਲ, ਟੈਬਲੇਟ ਅਤੇ ਲੈਪਟਾਪ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਉਹ ਖੇਡਣ ਦੀ ਥਾਂ ਮੋਬਾਇਲ ‘ਤੇ ਗੇਮ ਖੇਡਣ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਰੁਚੀ ਕਿਤਾਬਾਂ, ਮੈਦਾਨੀ ਖੇਡਾਂ ਅਤੇ ਸਮਾਜਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਤੋਂ ਹਟ ਕੇ ਮੋਬਾਇਲ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।
ਮੋਬਾਇਲ ਦੇ ਲਾਭ (ਫਾਇਦੇ)
ਸੰਪਰਕ ਦਾ ਤੇਜ਼ ਸਾਧਨ:ਮੋਬਾਇਲ ਰਾਹੀਂ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਵੀ ਕਿਤੇ ਵੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
ਆਨਲਾਈਨ ਸਿੱਖਿਆ: ਬੱਚੇ ਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਮੋਬਾਇਲ ਰਾਹੀਂ ਆਨਲਾਈਨ ਪਾਠ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਨਵੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਸਿੱਖ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਮਨੋਰੰਜਨ ਦਾ ਸਰੋਤ:ਮੋਬਾਇਲ ਰਾਹੀਂ ਗਾਣੇ ਸੁਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਵੀਡੀਓਜ਼ ਦੇਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਖੇਡਾਂ ਖੇਡੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ:ਮੋਬਾਇਲ ਰਾਹੀਂ ਅਸੀਂ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ, ਮੌਸਮ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਤੁਰੰਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਵਿੱਚ ਮਦਦ:ਮੋਬਾਇਲ ਦੁਆਰਾ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਸੰਪਰਕ ਜਲਦੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
⚠️ ਮੋਬਾਇਲ ਦੀਆਂ ਹਾਨੀਆਂ (ਨੁਕਸਾਨ)
ਸਿਹਤ ਉੱਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ:ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਮੋਬਾਇਲ ਵਰਤਣ ਨਾਲ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਘਟ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਦਰਦ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਮੋਬਾਇਲ ਆਸਕਤੀ:ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮੋਬਾਇਲ ਵਰਤਣ ਨਾਲ ਬੱਚੇ ਅਤੇ ਵੱਡੇ ਦੋਹਾਂ ‘ਚ ਆਸਕਤੀ ਪੈਦਾ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਸਮਾਜਿਕਤਾ ਦੀ ਘਾਟ:ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਮੋਬਾਇਲ ਵਿੱਚ ਹੀ ਖੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ, ਦੋਸਤਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਮਨੋਰੰਜਨ ਦੀ ਆਛੀ ਭਾਵਨਾ ਘਟਦੀ ਹੈ: ਅਸਲੀ ਖੇਡਾਂ ਦੀ ਥਾਂ ਵੀਰਚੁਅਲ ਖੇਡਾਂ ਆ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਸਰੀਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀ ਘਟਦੀ ਹੈ।
ਅਣਚਾਹੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੀ ਪਹੁੰਚ: ਬੱਚੇ ਕਈ ਵਾਰ ਅਣਚਾਹੀ ਜਾਂ ਗਲਤ ਸਮੱਗਰੀ ਵੀ ਮੋਬਾਇਲ ਰਾਹੀਂ ਵੇਖ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਅਚੁੱਕ ਲਾਭ:ਮੋਬਾਇਲ ਰਾਹੀਂ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਗਿਆਨ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ।
ਆਨਲਾਈਨ ਸਿੱਖਿਆ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਉਪਲਬਧ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।
ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਅਤੇ ਨਵੀਆਂ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਬਾਰੇ ਸਿੱਖਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਨੁਕਸਾਨ: ਅਧਿਕ ਸਮਾਂ ਮੋਬਾਇਲ ‘ਤੇ ਬਿਤਾਉਣ ਕਾਰਨ ਅੱਖਾਂ, ਦਿਮਾਗ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਉੱਤੇ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਸਮਾਜਕਤਾ ਘਟ ਰਹੀ ਹੈ, ਬੱਚੇ ਇਕੱਲੇਪਣ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ।
ਮੋਬਾਇਲ ਉੱਤੇ ਆਨਲਾਈਨ ਆਸਕਤੀ ਵਿਕਸਤ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਮਨੋਦਸ਼ਾ ਤੇ ਵੀ ਅਸਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਕੀ ਕਰੀਏ?
ਮੋਬਾਇਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਸਮਾਂ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਮਾਪੇ ਅਤੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੂੰ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਮੈਦਾਨੀ ਖੇਡਾਂ, ਪਾਠਕ੍ਰਮਿਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਅਤੇ ਸਮਾਜਕ ਸਹਿਭਾਗਤਾ ਵੱਲ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਅਤੇ ਸ਼ਿਖਿਆਤਮਕ ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਨਤੀਜਾ:ਮੋਬਾਇਲ ਯੁੱਗ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਆਧੁਨਿਕ ਵਰਦਾਨ ਹੈ, ਪਰ ਇਸਦਾ ਸੰਤੁਲਿਤ ਅਤੇ ਸਹੀ ਉਪਯੋਗ ਹੀ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਲਾਭਕਾਰੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮਾਪਿਆਂ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਦਿਸ਼ਾ ਦਿਖਾਉਣ।