ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ- ਕੇਂਦਰੀ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਸਿਵਲ ਰੱਖਿਆ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਰਨ ਲਈ 7 ਮਈ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਦੇ 244 ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੌਕ ਡਰਿੱਲ ਕਰਨ ਦੇ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਇਹ ਫ਼ੈਸਲਾ ਬੀਤੀ 22 ਅਪਰੈਲ ਨੂੰ ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਪਹਿਲਗਾਮ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲੇ (Pahalgam terror attack) ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਖ਼ਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਤਹਿਤ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਸ਼ਕਾਂ ਦਾ ਮਕਸਦ ਕਰੈਸ਼ ਬਲੈਕਆਊਟ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰ ਕੇ ਅਤੇ ਅਹਿਮ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਛੁਪਾ ਕੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਆਤਮਕ ਸਿਵਲ ਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰੋਟੋਕੋਲ ਸਬੰਧੀ ਸਿਖਲਾਈ ਦੇਣਾ ਹੈ।
ਅਭਿਆਸ ਦੌਰਾਨ, ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲ ਸਬੰਧਤ ਥਾਂ ਉਤੇ ਨਕਲ ਵਜੋਂ ਜੰਗ ਵਰਗੀ ਸਥਿਤੀ ਸਿਰਜ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਕੁਝ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਅਸਥਾਈ ਤੌਰ ’ਤੇ ਬਿਜਲੀ ਬੰਦ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਸੰਚਾਰ ਵਿਘਨ ਪੈ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਇਮਾਰਤਾਂ ਨੂੰ ਖਾਲੀ ਕਰਵਾਉਣਾ, ਮੁੱਢਲੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਜਾਂ ਲੌਕਡਾਊਨ ਪ੍ਰੋਟੋਕੋਲ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨ ਵਰਗੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਮੌਕ ਡਰਿੱਲ ਦੌਰਾਨ ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ?
- ਮਸ਼ਕ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਖਤਰਿਆਂ ਬਾਰੇ ਸੁਚੇਤ ਤੇ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਹਵਾਈ ਹਮਲੇ ਦੇ ਸਾਇਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ੀਲਤਾ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਰਨਾ ਹੈ।
- ਇਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਬੁਨਿਆਦੀ ਸਿਵਲ ਰੱਖਿਆ ਤਕਨੀਕਾਂ ਰਾਹੀਂ ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਵਾਲੇ ਹਮਲਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਤੇ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਕਰਨ ਲਈ ਸਿਖਲਾਈ ਦੇਣਾ ਹੈ।
- ਇਹ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਫ਼ੌਜ (IAF) ਨਾਲ ਸਿਵਲ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਹੌਟਲਾਈਨ/ਰੇਡੀਓ ਸੰਚਾਰ ਲਿੰਕਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰੇਗਾ।
- ਇਹ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਦੌਰਾਨ ਕੰਟਰੋਲ ਰੂਮਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ੈਡੋ ਰੂਮਾਂ ਦੀ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਘੋਖੇਗਾ।
- ਮਸ਼ਕ ਵਿੱਚ ਯੁੱਧ ਵਰਗੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਦੀ ਨਕਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕਰੈਸ਼ ਬਲੈਕਆਉਟ ਅਭਿਆਸ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਗੇ।
- ਬਚਾਅ ਟੀਮਾਂ ਅਤੇ ਫਾਇਰਫਾਈਟਰਾਂ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਖ਼ਤਰੇ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਜਾਣ ਲਈ ਨਿਕਾਸੀ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਦੀ ਵੀ ਰਿਹਰਸਲ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
- ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਮੁੱਢਲੀ ਮੁੱਢਲੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ, ਅੱਗ ਬੁਝਾਉਣ ਵਾਲੇ ਸਾਜ਼ੋ-ਸਾਮਾਨ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਆਦਿ ਲਈ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵੀ ਇਸ ਮਸ਼ਕ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਮੌਕ ਡਰਿੱਲ ਦੌਰਾਨ ਯਾਦ ਰੱਖਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕੁਝ ਗੱਲਾਂ ਇਹ ਹਨ:
- ਅਭਿਆਸ ਲਈ ਘੇਰੇ ਵਿਚ ਲਏ ਗਏ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚ ਦਾਖ਼ਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚੋ।
- ਇੱਕ ਮੁੱਢਲੀ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਕਿੱਟ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਰੱਖੋ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ, ਇੱਕ ਫਲੈਸ਼ਲਾਈਟ ਅਤੇ ਮੁੱਢਲੀ ਡਾਕਟਰੀ ਸਪਲਾਈ ਵਰਗੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ।
- ਇੰਟਰਨੈੱਟ, ਰੇਡੀਓ ਜਾਂ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ‘ਤੇ ਸਿਰਫ਼ ਅਧਿਕਾਰਤ ਘੋਸ਼ਣਾਵਾਂ ਵੱਲ ਹੀ ਧਿਆਨ ਦਿਓ।
- ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਾਂਤ ਰਹੋ। ਭਾਵੇਂ ਸਾਇਰਨ ਵੱਜਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਬਲੈਕਆਊਟ ਉਪਾਅ ਲਾਗੂ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਘਬਰਾਓ ਨਾ।
- ਮਸ਼ਕ ਦੌਰਾਨ ਪੁਲੀਸ, ਸਿਵਲ ਡਿਫੈਂਸ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਜਾਂ ਵਲੰਟੀਅਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰੋ।
- ਰਾਤ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਫ਼ੋਨ ਅਤੇ ਪਾਵਰ ਬੈਂਕ ਚਾਰਜ ਕਰੋ।ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਨੰਬਰ ਨੋਟ ਕਰੋ:
ਪੁਲੀਸ: 112
ਅੱਗ: 101
ਐਂਬੂਲੈਂਸ: 120
ਸ਼ਾਮ 7 ਤੋਂ 8 ਵਜੇ ਤੱਕ ਲਿਫਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰੋ। ਬਲੈਕਆਊਟ ਦੌਰਾਨ ਲਿਫਟਾਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ।
ਮੌਕ ਡ੍ਰਿਲ ਦੌਰਾਨ:
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਹਵਾਈ ਹਮਲੇ ਦੇ ਸਾਇਰਨ ਸੁਣਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਘਬਰਾਓ ਨਾ, ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਹਦਾਇਤਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰੋ, ਤੁਰੰਤ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠੇ ਹੋਵੋ।
ਬਲੈਕਆਊਟ ਦੌਰਾਨ:
- ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਰਹੋ ਅਤੇ ਖਿੜਕੀਆਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੋ।
- ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਗੱਡੀ ਚਲਾ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਆਪਣਾ ਵਾਹਨ ਪਾਰਕ ਕਰੋ ਅਤੇ ਲਾਈਟਾਂ ਬੰਦ ਕਰੋ।
- ਅਲਰਟ ਦੌਰਾਨ ਸਾਰੀਆਂ ਅੰਦਰੂਨੀ ਅਤੇ ਬਾਹਰੀ ਲਾਈਟਾਂ ਬੰਦ ਕਰੋ।
- ਬਲੈਕਆਊਟ ਦਾ ਐਲਾਨ ਹੋਣ/ਸਾਇਰਨ ਚਾਲੂ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਗੈਸ/ਬਿਜਲੀ ਉਪਕਰਣ ਬੰਦ ਕਰੋ
- ਖਿੜਕੀਆਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਫ਼ੋਨ ਜਾਂ LED ਡਿਵਾਈਸਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਤੋਂ ਬਚੋ।
- ਮੋਟੇ ਪਰਦੇ ਵਰਤੋ ਜਾਂ ਖਿੜਕੀਆਂ ਨੂੰ ਗੱਤੇ/ਪੈਨਲਾਂ ਨਾਲ ਢਕੋ।
ਇਹ ਮਸ਼ਕਾਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਰਵਾਈਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਹੜੀਆਂ ਅਸਲ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਦੌਰਾਨ ਤਿਆਰੀ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨਗੀਆਂ। ਇਸ ਸਦਕਾ ਅਧਿਕਾਰੀ ਅਜਿਹੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਦਰਪੇਸ਼ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਕਰ ਸਕਣਗੇ ਅਤੇ ਸੰਭਵ ਉਪਾਅ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਲੋੜੀਂਦੇ ਕਦਮ ਚੁੱਕ ਸਕਣਗੇ।